هر فردی که با قطعات الکترونیک آشنا باشد، حتما قطعه ای به نام بوبین یا سلف را می شناسد. اهمیت دستگاه بوبین پیچ زمانی مشخص می شود که شما نیاز به کنترل یکی از تجهیزات الکترونیکی خود را داشته باشید. در ادامه توضیحات تکمیلی درباره بوبین پیچ چیست؟ ، کاربردش و بخش های تشکیل دهنده آن آمده است.
بوبین پیچ چیست؟
بوبین سیم پیچی است که به دور یک هسته پیچیده شده و از طریق اتصال به جریان الکتریکی و میدان مغناطیسی تولید خواهد کرد. در واقع بوبین یک قطعه الکتریکی است که دارای دو سر اتصال می باشد. این قطعه الکترونیکی از رشته های سیم درست شده که به دور یک هسته می پیچند. به طور خلاصه بوبین سیم لاکی بلندی ست که به شکل کاملا منظم و دقیق به صورت مارپیچ در آمده است. بوبین کاربردهای بسیار زیادی در قطعات الکترونیکی دارد.
انواع بوبین
بوبین را می توان به دو دسته :
سیم پیچ بدون هسته و سیم پیچ با هسته(فریت) تقسیم کرد.
سیم را بر روی یک استوانه لوله ای شکل از جنس فلز ، پلاستیک یا کاغذ می پیچند. این لوله قرقره نام دارد که وظیفه اصلی آن حفظ و نگهداری سیم پیچی قرار گرفته به دور آن است.
انواع روش های پیچیدن سیم پیچ ها
۱_ پیچیدن سیم به صورت یک لایه
۲_ پیچیدن سیم به صورت چند لایه.
در حالت اول باید سیم پیچ را بر روی یک قرقره به صورت منظم بپیچیم به طوری که تنها یک لایه بر روی هسته شکل بگیرد. اما برای سیم پیچی چند لایه، باید قبل از اجرا نکاتی را در نظر بگیریم. حجم فضایی که سیم پیچ اشغال می کند، مقدار جریانی که از بوبین عبور می کند و ضریب خود القایی، این موارد از نکاتی اند که قبل از تولید بوبین چند لایه باید آنها را در نظر بگیریم.
اما برای اینکه این کار را انجام دهیم باید اطلاعات لازم را در مورد ابزار هایی که به آنها نیاز داریم را به دست آوریم. ما قبل از شروع کار باید ۱_ تعداد دور سیم پیچ، طول مفید سیم پیچ، قطر سیمی که به دور قرقره پیچیده می شود و همچنین قطر خود قرقره را محاسبه کنیم. این موارد هستند که طول عمر وسیله و همچنین مقدار مورد نیاز ما برای این کار را مشخص می کنند. هرچه قطر قرقره بیشتر باشد، ما به سیم بیشتری برای پیچیدن نیاز خواهیم داشت.
کاربرد بوبین پیچ چیست؟
مهم ترین کاربرد بوبین تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی است. این قطعه یک میدان مغناطیسی از جریان الکتریکی ایجاد می کند و از این میدان برای حرکت خطی استفاده می کند. مرسوم ترین کاربرد بوبین مربوط به تامین انرژی است. با عبور جریان برق از بوبین، این وسیله آن را تبدیل به آهن ربایی می کند که دو قطب دارد که هر قطب وظیفه خود را به صورت مجزا انجام می دهد.
اما با تغییر جریان، میدان مغناطیسی نیز تغییر خواهد کرد و میدان الکتریکی ایجاد خواهد شد. سیم پیچیده شده به دور قطب که حالت پیچیده به خود دارد با عبور جریان برق باعث می شود بوبین به حالت یک آهن ربای تیغه ای به خود بگیرید.
نقش بوبین در ساخت تجهیزات الکترونیکی
اتصال کنتاکت های کنتاکتور یا رله، ساخت آهنربای موقت یا الکتریکی ، عملکرد برخی رله ها، استفاده از ترانسفورماتور ها و باز و بسته کردن شیر های برقی آب و گاز از کاربردهایی است که بوبین در ساخت تجهیزات الکترونیکی دارد.
عوامل موثر بر عملکرد بوبین
برخی عوامل بر میزان سرعت و قدرت بوبین ها نقش دارند. تعداد دورهایی که سیم پیچیده می شود، قطر سیم مورد استفاده شده، ابعاد و شکل هسته قرار گیری، جنس هسته و شدت جریان ورودی از تمامی عواملی اند که قدرت و سرعت بوبین به آن بستگی دارد.
نقش حلقه های فراژه در بوبین
در ادامه مبحث بوبین پیچ چیست؟ از نقش حلقه های فراژه در بوبین پیچ صجبت می کنیم. حلقه های فراژه برای به دست آوردن میدان مغناطیسی و بهبود عملکرد بوبین در هسته ثابت تعبیه می شوند. حلقه های فراژه معمولا از مس ساخته می شوند. این حلقه ها را حلقه اتصال کوتاه نیز می نامند.
انواع بوبین هایی که در کارگاه ها، کارخانه ها و جایگاه های سوخت به کار می روند به ۷ دسته تقسیم می شوند.
۱_ انواع شیر مرکب LPG ، ویکارس، میم گاز و پارسیان
۲_ انواع ECU خودرو های کارخانه های خودروساز از قبیل: پژو ، پراید، وانت و روا
۳_ انواع شیر مخزن البرز،OMB، الکتروفن و EMER
۴_ کلید سیم کشی شهاب، فن آوران، LPG ، التروفن و امولاتور شرکت های NSA، PSA، STAR، AVA و غیره
۵_ انواع رگلاتور CNG از قبیل میلانو، الکتروفن، پارسیان، کبسون و شهاب
۶_ انواع رگلاتور های مورد استفاده در کارخانه ها مانند: NG1، NG2، OMVL، TN1 ایتالیایی و قاره سبز
۷_ انواع بوبین سهاب، فن آوران، EF7 و بوبین تمامی رگلاتور های کارخانه ها و کارگاه ها
این ۷ مورد ذکر شده تمامی مدل بوبین هایی است که در کارخانه ها ، کارگاه ها و جایگاه های سوخت و سایر به کار می روند.
انواع دستگاه سیم پیچی
دستگاه های سیم پیچی به چند دسته تقسیم می شوند. بوبین پیچ، آرمیچر پیچ، کلاف پیچ، ردیف پیچ، تروئید پیچ و ضخیم پیچ از انواع دستگاه سیم پیچ می باشند.
دستگاه کلاف پیچ با ۵ جفت قالب های متحدالمرکز معمولا برای الکتروموتور و استاتور کاربرد دارد. دستگاه ردیف پیچ یا همان چوک پیج بالاترین کارایی و کاربرد را در پیچیدن سیم بوبین هایی با ابعاد و قطر سیم های مشخص جهت ردیف پیچی سیم ها در کنار یکدیگر دارند.
تروئید پیچ یا همان حلقوی پیچ نیز بیشترین میزان کاربرد را جهت سیم پیچی فریت ها دارد. دستگاه ضخیم پیچ برای پیچیدن بوبین های سنگین با سیم های گرد استفاده می شوند.
آرمیچر پیچ را با نام دیگری به نام بالشتک پیچ می شناسند. این دستگاه برای پیچیدن آرمیچر ها با ابعاد مختلف ولی با قطر سیمی مشخص کاربرد دارد.
و در آخر زمان مشخص کردن کاربرد های بوبین پیچ است. بوبین پیچ یا ترانس پیچ معمولا برای پیچیدن بوبین های کوچک و سیم های نازک تر مورد استفاده قرار می گیرد.
قابلیت های دستگاه بوبین پیچ
1_ دستگاه توانایی سیم پیچی تک و دو لایه را دارد.
۲_ دستگاه مجهز به صفحه نمایش صنعتی می باشد که توسط آن می توانید سرعت موتور، تعداد ردیف و دور سیم در هر لاین هسته را کنترل کنید.
۳_ انواع هسته های مخصوص سیم پیچی بر روی آن نصب می شود.
۴_ قابلیت نصب هسته های مخصوص هر نوع موتوری را دارد.